En İyi Takma Diş Hangisi?

Hareketli Protezler (Takıp Çıkarmalı Protezler)

Halk arasında damaklı diş, takma diş ve ya takıp çıkarmalı protezler olarak bilinen, hareketli protezler bir ya da birden fazla diş eksikliğinde uygulanan, isteğe bağlı takıp çıkartılabilen protezlere denir.Eksik dişlerin tedavisinde kullanılan, istenildiği zaman kolaylıkla takıp çıkarılabilen ve diş boşluklarının yerini dolduran apareyler, hareketli protez olarak isimlendirilir. Tamamen kişiye özel olarak hazırlanan protezler desteği ile sindirim sisteminin başlangıcı olarak görülen dişlere sağlıklı çiğneme fonksiyonu kazandırılır.  

Bazı durumlarda tercihe bağlı uygulanan takıp çıkarmalı protezler genelde mecburi uygulanır. Hasta tam dişsiz çeneye sahip ve implant tedavisi düşünmüyorsa, bu hastaya hareketli protezden farklı bir tedavi düşünülemez. Çiğneme bölgesinde yer alan azı dişlerinin kaybı sonucunda implant ya da köprü uygulanması mümkün olmayan hastaların da yine eksik dişlerinin tamamlanması hareketli protezler aracılığıyla sağlanır.

Sabit protezler gibi birçok çeşidi bulunan hareketli protezler çoğunlukla kemik durumu yetersiz olan hastalara uygulanır. İmplant tedavisine alternatif olarak da kullanılan bu protezler, oldukça sık tercih edilen tedavilerden bir tanesidir. Sabit protezler, hareketli protezlere kıyasla daha konforlu kullanıma sahiptir fakat hareketli protezin de konforlu kullanım avantajına sahip çeşitleri bulunmaktadır.

Hareketli Protezler ile Alakalı En Sık Sorulan Sorular

Hareketli protez kullanmayı düşünen hastaların aklında soru işaretleri olabilir. Dolayısıyla tedavi yaptırmadan önce, tedavi detayları ve süreci ile alakalı ayrıntılı bir araştırma yapmak doğru bir karar olacaktır. Bu konuda en çok sorulan soruları inceleyecek olursak;

• En iyi takma diş hangisi?

Takıp çıkarmalı protezler ile alakalı en sık aldığımız soru ‘En iyi takma diş hangisi?’ sorusu denilebilir. Bu soruyu, hastanın ihtiyacına göre yapılan protezler, olarak cevaplandırabiliriz. Teşhis belirlenirken, hastanın yaşı, çene yapısı, kaç diş eksikliği olduğu ve bu diş boşluklarının hangi bölgede oldukları göz önüne alınarak değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme sonucunda hastaya en uygun hareketli protez yani takma diş belirlenerek tedavi süreci başlatılır.

• Takma damak diş nedir?

Takma damak diş olarak bilinen hareketli protezler, total protezlerdir. Tam diş eksikliği olan hastalara uygulanır. Alt ve üst çenede mevcut olan kemik dokusundan destek alarak vakum kuvveti ile ağızda kalır ve akrilikten üretilir.

• Takma diş nasıl yapılır?

Takma dişler, yani hareketli protezlerin tamamı ağız içerisinden ölçü alınarak laboratuvar ortamında hazırlanır. Tedavi sürecinde, birkaç kez prova seansı yapılır ve en son protez hastaya teslim edilir.

• Takma diş fiyatları nedir?

Hareketli protez ücretleri de yine en çok merak edilen konular arasındadır. Bu fiyatlar, tedavi gördüğünüz kliniğin fiyat politikasına bağlı olarak değişebilir. Yine yapılacak olan protezin çeşidine bağlı olarak da fiyatlar değişecektir.

Hareketli Protez Çeşitleri

Hastanın bizzat kendisi tarafından rahatlıkla takılıp çıkarılabilen hareketli protezin türü; yine hastanın kaybettiği dişlerin sayısına ve bulunduğu bölgeye, kullanılan malzemeye bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu protezleri 5 ayrı şekilde inceleyebiliriz;

Total(Damaklı) Protezler: Hareketli protez seçenekleri arasında özellikle yetişkin hastalarda tercih edilen total protezler, ağız içerisinde hiç diş kalmaması durumunda uygulanır. Çene kemiklerinden destek alınarak üretilir. Halk arasında takma diş olarak da bilinir ve dilediğin zaman takıp çıkarma avantajı sağlar. Akrilik malzemesinden yapıldığı için zamanla renk değişimi mümkündür.

Parsiyel (Kancalı) Protezler: Hastanın kendi dişlerinin sadece bir bölümü bulunduğu takdirde uygulanan protez çeşididir. Kancalı protezler akrilikten veya tek parça dökümden yapılabilir. Ana dişlere kanca ile bağlanarak destek alan parsiyel protezler, kancadaki tel görüntüsü sebebiyle estetik bir görüntüye sahip olmayabilirler. Bu sebeple sıklıkla tercih edilen protez türü değildir.

Hassas Tutuculu (Hassas Bağlantılı) Protezler: Birden fazla diş boşluğu durumlarında uygulanan protez çeşididir. Desteğini ağızda bulunan doğal dişlerden almaktadır. Bu işlemde tutucu apareyler porselen kuronların içine gizlenir ve bu sayede kanca görüntüsü engellenmiş olur.

İmmediat (Geçici) Protezler: Hareketli protez diş çeşitlerinden bir tanesi olan geçici protezler, tüm doğal dişlerin çekilmesi gerektiğinde uygulanmaktadır. Hasta protez tedavisi süresince dişsiz kalmak istemezse ana dişleri çekilir ve hemen ardından immediat protezleri geçici olarak takılır. 

Diş Üzeri Protezler: Hastanın var olan doğal dişi veya diş kökü üzerine destek alınarak uygulanan protez çeşididir.

Hareketli Protezlerin Avantajları Nelerdir?

Kişinin eksik dişleri gerek çiğneme gerekse konuşma fonksiyonlarını ciddi ve olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu sebeple diş boşlukları en kısa sürede ve doğru tedavi ile tamamlanmalıdır.

Hareketli protezler eksik dişlerin doldurulmasının en ekonomik seçeneklerinden bir tanesidir. Bahsi geçen hareketli protezler, çene ve ağız fonksiyonlarını geri kazandırması ile birlikte kişinin yüz şeklinin korunmasında da etki sahibidir.

Hareketli protezlerin avantajlarından bir tanesi de diğer protez tedavilerindeki gibi diş törpülenmesine ihtiyaç duyulmadan uygulanmasıdır.

Başta implant tedavisi olmak üzere, bazı tedavi gruplarına kıyasla çok daha hızlı bir şekilde sonuçlanabilir.

Hareketli Protezlerin Dezavantajları Nelerdir?

Hareketli yani isteğe bağlı takıp çıkartılabilen protezler kişinin eksik dişlerine kavuşmasını ve günlük hayatını konforlu bir şekilde devam ettirmesini amaçlamaktadır. Fakat söz konusu olan bu protezler ilk takıldığı zaman zarfında kişiden kişiye değişiklik gösteren bir alışma süreci yaşanabilir. Söz konusu alışma sürecinde hareketli protez uygulanan kişi çiğneme, yeme içme, konuşma ve protezi ağızda tutma durumlarında bazı problemler yaşayabilir. Tabii bu süreç daimi değil, geçici bir süreçtir.

Geçen zamanla birlikte daimi protezler de tıpkı kişinin kendi dişi gibi aşınabilir veya kırılabilir.

Hareketli protezlerin dezavantajlarından bir tanesi de; çene ve kapanış uyumunu yitirmesi sonucunda protez dişlerin yenilenmesi gerekliliğinin oluşmasıdır.

Hareketli Protezlerin Temizliği Nasıl Yapılır?

Hareketli protez uygulamalarında ağız hijyeni üzerinde durulması gereken bir konudur. Bahse konu olan hareketli protezleri kullananların temizlik noktasında dikkat etmesi gerekenler şunlardır:

• Yemek yedikten sonra hareketli protezler çıkartılarak ağız içerisinde bulunan dişlerin fırçalanması ve temiz bir hale getirilmesi gerekir.
• Ağızdan çıkartılan hareketli protezler diş macunu ile değil, el sabunu veya protez temizliği için üretilen özel temizleme jelleri ile fırçalanmalıdır.
• Hareketli protezler ağızdan çıkarıldığında soğuk su dolu bir kabın içerisine bırakılmalıdır ve bu suyun içerisine hiçbir temizleyici madde koyulmamalıdır.
• Protezleri haftada en az bir kez eczanelerde satışı gerçekleştirilen özel solüsyonlarla derinlemesine temizlemek gerekir.

Hareketli Protez Uygulamalarının Ömrü Ne Kadardır?

Hareketli, takıp çıkarmalı protez uygulamalarının ömrü ortalama olarak 5 ila 10 yıl arasında değişiklik göstermektedir. Protez dişler, ağız içerisinden ölçü alınarak uygulanır. Ancak geçen zaman ile birlikte ağızda ve kemik dokusunda oluşan değişikliklerden olumsuz yönde etkilenebilir ve tutuculuk özelliğini kaybetmeye başlar.

Protezin yapım aşamasında kullanılan materyal yiyip içilen besinlerin sıcaklığından etkilenebilir, doğru ve düzenli temizliği yapılmadığı durumlarda bakteri tutmaya başlar ve bu bakteriler protezin formunu bozar. 

Protezler eksik dişlerin yerinde bulunan diş eti ile sarılmış olan kemik yapısının üzerine uygulanır. Hastanın kilo alıp verme durumlarında, protezlerin kemik ile uyumu zarar görebilir. Ağız içi uyumu bozulan protezlerin kullanımına devam etmek hastayı hem rahatsız eder hem de ağız ve çene sağlığı açısından sorunlara sebebiyet verebilir.